Açıklama
‘Kömüre giden demiryolu’ projesinin Filyos-Irmak hattı, İsveç-Danimarka grubu ‘Nydquist Holm’ şirketine 7 Şubat 1927 tarihinde ihale edilir. Yapımına Mayıs 1927’de Filyos’tan başlanır. Ancak Sivas hattının ilerlemesi ve karayoluyla nakliyenin kolaylaşması nedeniyle hattın inşasına aynı zamanda diğer ucu Irmak’tan da başlanır. 1928 tarihli bir haritada Irmak-Filyos (Ankara-Zonguldak) hattının öngörülmüş olduğu izlenmektedir.
Hattın Irmak’tan Çankırı’ya kadar olan 102 kilometrelik bölümü Nisan 1931 tarihinde tamamlanarak törenle açılır. Filyos tarafından devam eden demiryolu yapımı 1930 yılında Balıkısık İstasyonu’na, 1934 yılında Eskipazar İstasyonu’na ulaşır. Hattın yapımı Çankırı-Çerkeş arasındaki Batıbel Tüneli’nin yapım çalışmaları nedeniyle bir süre beklemek durumunda kalır. 1935 tarihinde tünelin tamamlanması ile birlikte Irmak ve Filyos tarafından ilerleyen 391 km. uzunluğundaki iki hat Eskipazar’da birleşir. Hattın Eskipazar İstasyonu’nda birleşmesi, aynı zamanda Filyos-Irmak-Ankara Demiryolu’nun da açılması demektir. 14 Kasım 1935’de Filyos’da düzenlenen bir törenle hizmete açılan hat ikinci etapta 1936 yılında önce Filyos’tan Çatalağzı’na, 1937’de Zonguldak’a ulaşır. Irmak-Filyos hattında başta hedeflenen Ereğli’ye ulaşım sağlanamaz. Atatürk’ün ölümünden sonra 1945 yılında hat Kozlu’ya kadar ulaşır ve orada kalır. Bugün hala aynı durumdadır.
391 km. uzunluğundaki Irmak-Filyos demiryolu hattı üzerinde 27 istasyon, 1368 menfez ve köprü, 8.800 m. uzunluğunda 37 tünel vardır. Yapıldığı dönemde 27 olan istasyon sayısı bugün 30 dur.
Demiryolu hattı üzerindeki istasyonlardan biri Karabük İstasyonu’dur. Filyos’tan gelen demiryolu hattının 1932 yılının sonlarına doğru Karabük’e ulaştığı ve istasyon binasının yapılmış olduğu eski bir fotoğraftan16 anlaşılmaktadır. 1 Haziran 1934 tarihinde ise Karabük İstasyonu’na ilk kez tren gelmiştir.
Karabük İstasyon Binası merkez ilçede Bayır Mahalle’de 1090 ada, 3 parselde yer alır. Yanında Koruma ve Güvenlik Şefliği olarak kullanılan bina ile birlikte Karabük Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından 04.11.2009 tarih ve 1494 sayılı karar ile tescillenmiştir.
Kaynak: Prof. Dr. Lütfiye GÖKTAŞ KAYA
Karabük Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi